دستگاه فتوتراپی زردی نوزاد
در این مقاله ما به‌صورت کامل و جامع به بررسی همه چیز در مورد دستگاه فتوتراپی زردی نوزاد می‌پردازیم؛ از علت نیاز به فتوتراپی گرفته تا انواع دستگاه‌ها و پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های موجود:
زردی نوزاد (یرقان نوزادی) چیست؟
زردی نوزاد یا یرقان نوزادی یکی از شایع‌ترین مشکلات در روزهای ابتدایی تولد است. این وضعیت به‌دلیل افزایش سطح بیلی‌روبین غیرمستقیم در خون رخ می‌دهد. بیلی‌روبین رنگدانه‌ای زرد رنگ است که از تجزیه هموگلوبین در گلبول‌های قرمز به‌وجود می‌آید. در نوزادان، به‌ویژه نوزادان نارس، کبد هنوز کامل رشد نکرده و توانایی دفع بیلی‌روبین را به‌صورت کامل ندارد. اگر سطح بیلی‌روبین خیلی بالا برود، ممکن است منجر به آسیب مغزی (کرنیکتروس) شود. به همین دلیل درمان فوری زردی اهمیت دارد.
💡 فتوتراپی چیست و چرا لازم است؟
فتوتراپی (Phototherapy) به معنای درمان با نور است. این روش درمانی استاندارد و بدون درد برای کاهش سطح بیلی‌روبین در نوزادان است.
نحوه عملکرد:
نور با طول موج خاص باعث می‌شود بیلی‌روبین در پوست نوزاد به مواد محلول در آب تبدیل شده و از طریق کبد، صفرا یا ادرار از بدن خارج شود. این فرآیند فوتوایزومریزاسیون و فوتواکسیداسیون نام دارد.
انواع دستگاه فتوتراپی موجود در ایران:
الف) فتوتراپی با لامپ فلورسنت (مهتابی)
- رایج‌ترین نوع سنتی
- ارزان و در دسترس
- نیاز به تعویض لامپ دوره‌ای دارد
- مصرف برق بالا و تولید گرما
شکل1- نمونه ای از لامپ فلوروسنت قدیمی.
ب) فتوتراپی LED ال‌ای‌دی
- تکنولوژی جدیدتر با نور آبی خاص (طول موج 430 تا 490 نانومتر)
- مصرف برق بسیار کم
- بدون تولید گرما
- طول عمر بالا
- تاثیر بیشتر و سریع‌تر در کاهش بیلی‌روبین
- در انواع بیمارستانی و خانگی موجود است
شکل2- نمونه ای از لامپ های ال ای دی فتوتراپی.
پ) پتو فتوتراپی (Bili Blanket)
- نوعی پتوی نوری ال‌ای‌دی با فیبر نوری
- قابل استفاده در خانه
- نوزاد در آغوش والدین می‌ماند و درمان هم‌زمان ادامه دارد
- بسیار مفید برای زردی خفیف یا متوسط
شکل3- نمونه ای از پتو فتوتراپی.
ت) فتوتراپی فیبر نوری (Fiberoptic Phototherapy)
- نور از طریق فیبر نوری به پوست منتقل می‌شود
- ایمن‌تر و کم‌خطرتر برای نوزادان نارس
- معمولاً در بیمارستان‌ها استفاده می‌شود.
5- برترین تکنولوژی فتوتراپی در دنیا و ایران:
دستگاه‌های فتوتراپی LED با کنترل هوشمند:
- کنترل شدت نور و دمای محیط
- سنسور تشخیص دمای بدن نوزاد
- قابلیت تنظیم خودکار بر اساس سطح بیلی‌روبین
- صفحات LED با نور یکنواخت و فاقد اشعه UV
6- مزایا و معایب فتوتراپی:
مزایا:
- غیرتهاجمی و بدون نیاز به دارو
- موثر و سریع در کاهش زردی
- قابل استفاده در خانه و بیمارستان
معایب و عوارض احتمالی:
- کم‌آبی بدن (به‌دلیل افزایش دفع)
- تحریک پوست یا چشم‌ها (در صورت نبود محافظ)
- ناآرامی یا اختلال در خواب
7- نکات مهم در استفاده از دستگاه فتوتراپی:
- استفاده از چشم‌بند محافظ چشم
- تامین مایعات کافی (شیر مادر یا شیر خشک)
- بررسی مداوم دمای بدن نوزاد
- آزمایش سطح بیلی‌روبین طبق نظر پزشک
8- دستگاه های فتو تراپی خانگی و بیمارستانی:
شکل4- نمونه ای از دستگاه فتو تراپی خانگی.
گردآورنده : پدرام رسولی